اولاد: دیو یا انسان؟(بررسی هویّت اولاد بر مبنای نگاره های شاهنامه)

نویسندگان

فاطمه ماه وان

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

برای حلّ ابهامات متنی شاهنامه، از منابع متعدّدی استفاده شد ه است؛ نظیر متون تاریخی، متون اساطیری، فرهنگ­های لغت، متون حماسی و ... . امّا تاکنون به منابع تصویری به مثابه منبعی در شاهنامه­پژوهی توجه نشده است. مقصود از منابع تصویری، نگاره­های نسخ مصوّر شاهنامه است. این نگاره­ها بیشتر با رویکردی تزئینی و هنری بررسی شده و تاکنون از آن­ها به مثابه یک منبع پژوهشی استفاده نشده است. این جستار سعی دارد تا به منابع تصویری، با رویکردی پژوهشی نظر کرده و از آن برای رفع ابهامات متنی شاهنامه بهره بگیرد. یکی از ابهامات شاهنامه، هویّت اولاد است. در شاهنامه درباره هویّت اولاد توضیح چندانی داده نشده است. این ابهام متنی به ابهام تصویری منجر شده­ به گونه ای که در نگاره ها نیز به تبع متن، اولاد با هویّتی دوگانه ترسیم شده است. این جستار هویّت اولاد را در نگاره­های شاهنامه جستجو کرده و سپس به چرایی گزینش هویّتِ دوگانه اولاد در نگاره­ها پاسخ می­گوید. پژوهش­های متنی، اولاد را با هویّت دیو معرّفی می­کنند. پژوهش حاضر، ضمن نظر داشتن به پژوهش­های متنی، درصدد است تا هویّت اولاد را از لابه­لای منابع تصویری جستجو کند. این پژوهش با بررسی قدمت نگاره­ها، بررسی قدیم­ترین نسخ مصوّر شاهنامه، کمیّت نگاره­ها، ارتباط نگاره با متن، تمرکز مکانی نگاره­ها و ... هویّت انسان را برای اولاد مکشوف می­سازد. همچنین نشان می­دهد که خاستگاه هویّت دیو برای اولاد، ایران نیست بلکه این استنباط منشأ هندی دارد؛ حال آنکه تصوّر اولاد به مثابه انسان، دارای خاستگاه ایرانی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اولاد: دیو یا انسان؟(بررسی هویّت اولاد بر مبنای نگاره‌های شاهنامه)

برای حلّ ابهامات متنی شاهنامه، از منابع متعدّدی استفاده شد‌ه است؛ نظیر متون تاریخی، متون اساطیری، فرهنگ­های لغت، متون حماسی و ... . امّا تاکنون به منابع تصویری به‌مثابة منبعی در شاهنامه­پژوهی توجه نشده است. مقصود از منابع تصویری، نگاره­های نسخ مصوّر شاهنامه است. این نگاره­ها بیشتر با رویکردی تزئینی و هنری بررسی شده و تاکنون از آن­ها به‌مثابة یک منبع پژوهشی استفاده نشده‌است. این جستار سعی دارد تا به...

متن کامل

عوامل مؤثر در تخریب جنگل‌های بلوط منطقه اولاد قباد کوهدشت

سابقه و هدف: فعالیت­های چند دهه اخیر مقابله با تخریب جنگل­ها تا حدودی گویای این واقعیت است که در اغلب طرح­های به اجرا درآمده به وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم محلی کمتر توجه شده است. در حوزه وسیع و گسترده تخریب جنگل­ها، جامعه روستایی نقش زیادی دارد به همین دلیل این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر تخریب جنگل­ها با تأکید بر منطقه جنگلی اولاد قباد صورت پذیرفت. مواد و روش­ها: تحقیق حاضر به‌صورت میدا...

متن کامل

بررسی بازتاب اعتقاد به استویهاد یا دیو مرگ در شاهنامه

دیوها و مخلوقات اهریمنی بخشی جدایی­ناپذیر از اساطیر و باورهای ایرانیان باستان را تشکیل می­دهند، در واقع پیشینیان ما برای هر کدام از رذیلت­ها و پدیده­های شر، قائل به دیوی خاص بودند و آشکار شدن هریک از این عناصر شرور و ویران­گر را به آن دیوها نسبت می­دادند. از جمله پدیده­هایی که ایرانیان برای آن دیوی خاص قائل بودند، پدیدۀ مرگ است؛ پدیده­ای که آن را به استویهاد یا دیو مرگ منسوب می­کردند. این باور ...

متن کامل

دیو در شاهنامه

مقالة دیو در شاهنامه، برداشتی است از واژة دیو که پیش از اسلام در فرهنگ ایرانی رایج بود و پس از ورود اسلام به ایران مانند بسیاری از پدیده‌های دیگر تغییر کرد و جای خود را به «جن» داد. آنچه در این مقاله اهمیت دارد، طرح برخورد انسان با دیوان است. زیرا انها همواره عامل مخل زندگی آدمی و نافی ارزش‌های بشری به شمار آمده‌اند. فردوسی ضمن معرفی این موجودات و مختصات آنها مبارزة بی‌امان ایرانیان را با افکار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نثر پژوهی ادب فارسی

جلد ۱۹، شماره ۳۹، صفحات ۲۰۷-۲۳۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023